اغلب افراد به دلیل جذابیت و زیبائی پرندگان آن ها را در داخل خانه نگهداری میکنند که باعث دور شدن پرندگان از حیاط وحش و طبیعت خود میشود و به طبع به آن ها طبعاتی وارد میگردد. برای جبران این صدمات باید تا آنجایی که امکان پذیر است سعی کنیم محیط طبیعی زندگی آن ها را برایشان شبیه سازی کنیم. یکی از این اقدامات شبیه سازی، استفاده از لامپ یو وی میباشد که برای پرندگان مناسب است. در این مقاله از سایت رایکا درباره انتخاب لامپ مناسب پرندگان و نحوه استفاده از لامپ یو وی یا همان لامپ ماورا بنفش توضیحاتی شرح خواهیم داد.
اهمیت استفاده از لامپ یو وی برای پرندگان
نصب لامپ یو وی برای پرندگان فواید زیادی برای آن ها به همراه دارد. اغلب اوقات در طول ساعات روز پرندگانی که داخل خانه نگهداری میشوند نور مناسب و کافی دریافت نمیکنند. هورمون های تولید مثل، طروات و چالاکی پرها، روند خواب و .. پرندگان همگی تحت تاثیر میزان نور یو وی دریافتی آن ها است. برای جذب کلسیم پرندگان به ویتامین دی نیاز دارند که بیشتر این ویتامین باید توسط نور مستقیم آفتاب بدست بیاد.
با توجه به اینکه بیرون بردن پرنده در همه فصل ها امکانپذیر نیست و محیط بیرون با وجود بقیه پرنده ها و سموم ناشی از ماشین ها و کارخانه ها مناسب نیست، باید از لامپ های مخصوص پرندگان یا همان لامپ های یو وی استفاده کنید. این لامپ ها طوری ساخته شدن که برای طوطی هایی مثل کاسکو، نور کافی و شبیه محیط طبیعیشون را فراهم کند. این لامپ ویتامین دی کافی را فراهم کرده و مشکل کمبود کلسیم، تیرویید پرندگان، مشکلات پوستی، استرس، چاقی، بد حالت بودن پرها و برخی قارچ ها را رفع می کند.
انواع لامپ مخصوص پرندگان
لامپ یو وی مناسب پرندگان دارای دو نوع A و B است. رایج ترین نوع لامپ یو وی برای پرندگان نوع A و از نوع لامپ ماوراء بنفش 160 وات است. تشخیص غذاهای مختلف، تحریک اشتها و تشویق به خوردن، داشتن درک درستی از محیط و علاقه به جفت گیری وابسته به دریافت نور چشم های پرنده می باشد. لامپ یو وی برای پرندگان اثرات خوبی مانند کم شدن رفتارهای پر کنی را به دنبال دارد.
پرتو یو وی نوع B هر گونه بیماری متابولیک استخوان را درمان و پیشگیری می کند، همچنین محرک اشتها بوده و علاقه به جفت گیری را نیز افزایش میدهد. در حالت کلی این اشعه برای جذب ویتامین D3 و کلسیم ضروری است.
تاثیر بینائی لامپ یو وی برای پرندگان
شبکه چشم یک پرنده حاوی 4 نوع دریافت کننده نور با طیف جذب های مختلف است. پرندگان میتوانند رنگ ها را بهتر تشخیص دهند و کیفیت رنگی که آن ها میبینند از انسان ها به مراتب بیشتر است. آن ها تفاوت های نامحسوس رنگ های شبیه به هم را نیز تشخیص میدهند. درجه بندی رنگ هایی که انسان ها نمیتوانند آن ها را ببینند نیز تشخیص میدهند، در نتیجه آن ها از تیز هوشی بصری برخوردار هستند.
در چشم انسان 3 نوع دریافت کننده رنگ وجود دارد که قرمز، آبی، سبز را تشخیص میدهند و همه رنگ هایی که میبینیم ترکیبی از این 3 رنگ اصلی است. پرندگان تتراکلروماتیک هستند، یعنی آن ها 4 دریافت کننده دارند که چهارمی به آن ها این امکان را میدهد که قسمت یو وی طیف الکترومغناطیس را ببینند. پرندگان ۴ رنگ اصلی میبینند، پس ترکیب رنگی آن ها پیچیده تر از انسان ها است. با استفاده از لامپ یو وی در بالای قفس پرندگان، آن ها میتوانند رنگ هایی را تشخیص بدهند که برای انسان ها قابل درک نیست.
چرا استفاده از لامپ یو وی برای پرندگان ضروری است؟
وجود اشعه یو وی در اطراف پرندگان برای دید بهتر و واکنش مناسب آن ها به محیط اطرافشان ضروری است. قبلا دانشمندان تصور میکردند که پرندگان همان رنگ هایی را میبیند که انسان ها میبینند، به همین دلیل برخی از رفتارهای پرندگان قابل درک نبود. پس از کشف این موضوع که پرندگان قابلیت دیدن اشعه یو وی را دارند، رفتارهای پرندگان توجیح پذیر شد و بعد از آن استفاده از لامپ یو وی برای پرندگان رواج پیدا کرد.
یکی از راه های دریافت نور یو وی اگر هوا گرم و مناسب باشد آن است که پرندگان را در طول روز بیرون نگهداری کنید، که در تمام فصول این کار غیر ممکن است. این موضوع را نیز مد نظر داشته باشید که نور خورشید از پشت شیشه و پنجره نمیتواند تاثیر مطلوبی را برای پرنده داشته باشد زیرا نور یو وی خورشید نمیتواند از شیشه ها عبور کند. بنابراین تنها راه حل این مشکل استفاده از لامپ های یو وی است.
تاثیرات لامپ یو وی بر زندگی پرندگان
با استفاده از لامپ مناسب برای پرندگان میتوانید ناراحتی روانی را که با تغییرات فصلی اتفاق میافتد برطرف کنید. پرندگان با داشتن دید یو وی میتوانند جفت سالمی را برای خود انتخاب کنند. بطور کلی رنگ و شکل پرهای پرندگان در زیر اشعه یو وی با آنچه که ما میبینیم تفاوت دارد. با دید یو وی پرندگان قادر به تشخیص رنگ هایی هستند که برای انسان قابل تشخیص نیست. برای مثال فسفر بالا در ادرار آن را درخشان می کند که پرنده ها قادر به دیدن آن هستند و از آن برای ردیابی استفاده میکنند.
دید یو وی به پرندگان این امکان را میدهد که شکار های کوچک مانند موش را به راحتی تشخیص دهند. همچنین بعضی حشرات، گلها و میوه ها نور یو وی را انعکاس میدهند که موجب تشخیص راحت تر آنها برای پرندگان میشود. بنابراین با کاربرد لامپ یو وی برای پرندگان همه این مزایایی که آن ها در طبیعت از آن برخوردار بودند را برایشان بازسازی میکنید.
تاثیر لامپ یو وی نوع B برای پرندگان
بدن پرندگان برای جذب کلسیم و فسفر به ویتامین D نیاز دارد. به طور معمول ویتامین D3 از طریق نور خورشید، جذب بدن پرندگان میشود. بیشتر پرندگان که در قفس و در خانه ها نگهداری میشوند کمبود ویتامین دی دارند. بنابراین حتما باید در رژیم غذایی آن ها این ویتامین را بگنجانیم و با اضافه کردن سبزیجات، تخم مرغ، میوه این کمبود بدن آن ها را جبران کنیم. استفاده از لامپ یو وی از نوع B میتواند این کمبود ویتامین را جبران کند.
عوارض لامپ یو وی برای پرندگان
همانطور که مزایای قرار گرفتن پرندگان در معرض نور یو وی را شرح دادیم، اگر در استفاده از لامپ یو وی افراط شود، موجب بروز مشکلاتی از قبیل تحریک هورمون هایی که موجب خوابیدن پرنده روی تخم هستند، میشود و مشکلات رفتاری مثل عصبانیت را بوجود میآورد. پرندگان بین 12-10 ساعت میخوابند و باید محیط اطرافشان تاریک باشد و سر و صدایی اطرافشان نباشد. قرار گرفتن پرنده در برابر نور لامپ یو وی مخصوص پرورش پرندگان به مدت ۷ الی ۹ ساعت در روز کافی و لازم است. در صورت رعایت نکردن نکات گفته شده ممکن است پرنده شما به مرور دچار مشکلاتی مانند پر کنی، تغییرات خلقی و … شود.
استفاده از لامپ های مهتابی برای پرندگان ممنوع!
متاسفانه بسیاری از پرورش دهندگان در داخل کشور از لامپهای مهتابی استفاده میکنند و تاکید دارند که این لامپها مشکلی ندارند و هنوز از مضررات آن آگاهی ندارند. با تصور اینکه نوردهی باید به گونه ای باشد که با رنگ طبیعی نور و محیط نزدیک باشد، به جای لامپ های استاندارد یو وی از لامپ های مهتابی زرد استفاده میکنند که باعث به وجود آمدن مشکلات و بیماری هایی برای پرندگانشان شده و در نهایت موجب مرگ آنها میشود. آنها متوجه این موضوع نیستند که این تلفات فقط ناشی از بیماری یا تغذیه نامناسب نیست بلکه مشکل از نوردهی نامناسب آنهاست. چشم انسان نمیتواند سوسو زدن لامپ های مهتابی را ببیند، در صورتی که برای پرندگان قابل مشاهده است و باعث ناراحتی و بروز مشکلاتی برای پرنده میشود. سوسو زدن نورهای فلورسنت به نوع لوله ای بودن و حبابی آن نیست بلکه تجهیزاتی است که در آن بکار رفته است.